با توجه به مزیت دارویی هیرودین و ارجحیت مصرف آن در مقایسه با هپارین به عنوان داروی ضد انعقاد خون ، تولید آن در داخل کشور ضروری به نظر می رسد.
در سال 1884 پروفسور دانشگاه ولز به نام هی کرافت به خاصیت ضد انعقادی ترشحات گوارشی زالو پی برد و در سال 1950 مارکو آست از آلمان توانست پروتئین هیرودین را از زالوی H. MEDICINALS جدا کند.
استخراج و خواص هيرودين:
هيرودين مهمترين ماده ضد انعقادخون در بزاق زالو است. پروتئيني متشكل از 65 اسيد آمينه است و رديف اسيدهاي آمينه آن با تكنيك PCR مشخص شده است. خاصيت ضد انعقادي هيرودين قوي تر از هپارين است. عمل هيرودين به وسيله عوامل ديگر موجود در زالو مانند همنتين و آنتي استاتين تقويت ميشود. فعاليت هيرودين را از روي خاصيت ترومبين آن بيان ميكنند
امروزه فرم نوتركيب هيرودين به نام ليپرودين سنتز شده است. هيرودين توانايي زيادي در ممانعت از انعقاد خون دارد به طوري كه چند قطره بزاق دهان زالو قادر است مقدار زيادي خون را به صورت مايع نگهدارد و مانع انعقاد آن شود ( با آزمايشي كه به صورت تجربي بر روي خون مكيده شده توسط زالو انجام شد زمان لخته شدن خون به بيش از 6 ساعت افزايش يافته بود.
وقتي كه خون با لبه بريده بافت تماس حاصل مي كند فاكتور 12 يا هاگمن فاكتور فعال ميشود. متعاقب فعال شدن اين فاكتور انعقادي يك سري آنزيمها از جمله آنزيم پروتئاز ترومبين فعال ميشود اين آنزيم سبب تبديل فيبرينوژن به فيبرين ميشود و فيبرين به صورت رشتههاي كلاف مانند ، محل بريدگي را ميبندد و مانع خونريزي ميشود و خون را منعقد ميكند.
هيرودين به صورت خيلي اختصاصي و قوي از فعاليت آنزيم پيروتئاز ترومبين جلوگيري ميكند و مانع انعقاد خون ميشود. فيبرينوژن يك مولكول دايمر است و دو محل اتصال ( FG ) يا ( Binding sites ) براي رسپتور پلاكتهاي فعال شده دارد. (Gp116-111a ) اين محل اتصال ميتواند سبب اتصال پلاكتها و ايجاد تجمع پلاكتي كند. هيرودين مانع اتصال دور رسپتور ( Fg/Gp ) مي شود و از اين طريق مانع انعقاد خون مي شود از تجمع پلاكتها جلوگيري مي كند. اتصال پلاكتها در داخل عروق ميتواند مرجع به تشكيل پلاكتهاي عروقي و انسداد عروق شود.
هيرودين براي فعال شدن نياز به كوفاكتور ندارد. هيرودين اثرات پايدار و يكنواخت وابسته به دوز دارد.
هيرودين اثر مستقيم روي مهار ترومبين دارد. هيرودين مسموميت ندارد.